मदीना मनौवरह त्यो ठाउँ हो जहाँ रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले मक्काबासीको दुःख र पीडा खेप्न नसकेर हिजरत (प्रवास) गर्नुभएको थियो।
मदिना पुगेर सर्वप्रथम रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले मस्जिद नब्वीको निर्माण गर्नुभयो, जुन मानिसहरूका लागि शैक्षिक, प्रचार-प्रसार तथा ज्ञानको ज्योति छर्ने केन्द्र बिन्दु र लाखौं -लाख मुस्लिमको ढुकढुकी बन्न गयो।
इस्लामले मस्जिद नब्वीको जियारत (दर्शन) मा निकै प्रेरणा प्रदान गरेको छ, चाहे हज्जको समयमा होस् वा कुनै अन्य समयमा।
मदीनाको जियारत (दर्शन) न हज्जसँग सम्बन्धित छ, न कुनै विशेष महिना वा दिनसँग। आफ्नो सहजता अनुसार जहिले पनि गर्न सकिन्छ।
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “तीनवटा मस्जिदहरू बाहेक अरु कुनै मस्जिदको लागि यात्रा गर्नु वैध छैन; मस्जिद हराम (खाना काबा), मस्जिद नब्वी र मस्जिद अक्सा।” (बुखारी : ११३९, मुस्लिम : १३९७, अबु-दाऊद : २०३३)
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “मेरो मस्जिदमा सलाह पढ्नु अरु मस्जिदहरूको अनुपातमा एक हजार गुणा बढी पुण्य पाइन्छ, सिवाय मस्जिद-हरामको ।” (बुखारी : ११३३, मुस्लिम : १३९४)
मदीनामा कुन कुन ठाउँको जियारत (दर्शन) गर्नुपर्दछ ?
मदीनाको जियारतको उद्देश्य मस्जिद नब्वीमा सलाह पढ्नु हो । मदीना पुगिसकेपछि निम्न ठाउँहरूको दर्शन गर्न वैध गरिएको छ–
१
‘रियाजुल - जन्नह' मा सलाह पढ्नु- रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) को घर र मिम्बरको बीचमा सीमित क्षेत्र हो । यसमा पढिएको सलाहको निकै महत्व छ । रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ- “मेरो घर र मिम्बरको बीचमा स्वर्गको बगैंचाहरूमध्ये एउटा बगैंचा छ ।” (बुखारी : ११३७, मुस्लिम : १३९०)
२
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) माथि सलाम पढ्नु - रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) को चिहानको दिशामा नम्रतापूर्वक उभिएर निम्न कुराहरू भन्नुपर्दछ- 'अस्सलामु अलैक या रसूलल्लाहि व रहमतुल्लाहि व बरकातुह, अश्हदो अन्नक कद् बल्लग्तर्रिसालह, व अद्वैतल - अमानह, व नसह्तल - उम्मह, व जाहदत फिल्लाहि हक्क जिहादिह, फजजाकल्लाहु अन उम्मतिका खैरल- जजा' (अल्लाहले तपाईंमाथि शान्ति गरुन्, अल्लाहले तपाईंको काँधमा जिम्मेवारी सुम्पिनु भएको थियो तपाईंले त्यसलाई पूर्ण रुपमा निर्वाह गर्नुभयो, अल्लाहले तपाईंलाई सबैभन्दा राम्रो प्रतिफल दिउन् भन्ने दुआ गर्दछु) ।
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “जब कोही मलाई सलाम गर्छ, उसको सलामको जवाफ दिनको लागि अल्लाहले मेरो रूह (आत्मा) लाई फर्काइ दिनुहुन्छ ।” (अबु-दाऊद : २०४१)
त्यसपछि अलि दाहिने गएर अबु बक्र सिद्दी (रजियल्लाहु अन्हु) लाई सलाम गर्नु, रसूलपछि सर्वश्रेष्ठ सहाबी र प्रथम खलीफा (उत्तराधिकारी) उहाँ नै हुन्।
त्यसपछि अलि दाँयातिर बढेर उमर (रजियल्लाहु अन्हु) लाई सलाम गर्नु, अबु-बक्र (रजियल्लाहु अन्हु) पछि सर्वश्रेष्ठ सहाबी र दोस्रो खलीफा (उत्तराधिकारी) हुन्।
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) सर्वश्रेष्ठ मानिस हुन्, तर उहाँले कसैलाई हानि-नोक्सानी पुर्याउन सक्नु हुन्न, त्यसैले उहाँसित केही माग्नु हुँदैन, बरु दुआ लगायत उपासनाका सम्पूर्ण किसिमहरूलाई मात्र अल्लाहकै लागि खास गर्नुपर्छ।
३
मस्जिद कुबाको जियारत गर्नु - यो इस्लामको पहिलो मस्जिद हो । रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले मस्जिद-नब्वीको निर्माण गर्नु भन्दा पहिले बाटोमा नै मस्जिद कुबालाई निर्माण गर्नुभएको थियो ।
मदीनामा रहेका मानिसहरूले यसको दर्शन गर्नु मुस्तहब हो । किनभने रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) यसको दर्शन गर्नु हुन्थ्यो र हामीलाई प्रेरणा दिदै भन्नु भयो- “जसले आफ्नो घरबाट पवित्र भएर मस्जिद कुबामा दुई रकात सलाह पढ्छ, उसले उमरा बराबरको पुण्य पाउँछ ।” (इब्ने माजा : १४१२)
