अन्याय र अत्याचार अति घृणित कार्य हो त्यसैले इस्लामले यसलाई अवैध गरेको छ। रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नु भएको छ… “अन्याय नगर, यसको ठूलो परिणाम कयामतको दिन चुकाउनु पर्नेछ।” (श्रोत- बुखारी : २३१५, मुस्लिम : २५७९)
गलत तरिकाले कसैको धन-सम्पत्ति कब्जा गर्नु ठूलो पाप हो र यस्ता व्यक्तिहरूले ठूलो सजायको भागिदार बन्नु पर्नेछ। रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “यदि कसैले कसैको एक बित्ता जग्गा मिचेर अन्याय गर्यो भने कयामतको दिन उसको गर्धनमा धरतीका सात तह बराबर जमीन झुण्डाइनेछ।” (बुखारी : २३२१, मुस्लिम १६१०)
अन्याय गरेर कसैको अलिकति पनि धन-सम्पत्ति कब्जा गर्नु ठूलो पाप हो।
कारोबारमा अन्यायका उदाहरणहरु-
१
बाध्य तुल्याउनु – कारोबारमा कुनै किसिमको जबरजस्ती जायज छैन । रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नु भएको छ– “कारोबार आपसी राजीखुशीले हुन्छ ।” (इब्ने माजा : २१८५)
२
धोका र विश्वासघात - मानिसलाई धोका दिएर गलत तरिकाले पैसा कमाउनु अवैध छ । रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “जसले हामीलाई धोका दियो, ऊ हामीबाट विमुख भयो ।” (मुस्लिम : १०१)
एक दिन रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) बजारतिर जानु भयो। त्यहाँ अनाजको ठूलो थुप्रो थियो। उहाँले आफ्नो हात त्यसभित्र हाल्नु भयो, त्यसमा भिजेको अनाज पाउनु भयो र व्यापारीलाई सम्बोधन गर्दै भन्नु भयो– “यो के हो?” उसले जवाफ दियो- राती पानी परेकोले अलि भिजेको छ। उहाँले भन्नु भयो- “ग्राहकले देख्ने गरी किन अनाजमाथि राखेनौ?” अनि भन्नु भयो– “जसले हामीलाई धोका दियो, ऊ हामीबाट विमुख भयो।” (तिर्मिजी : १३१५)
३
कानूनसँग खेलवाड गर्नु- मानिसको माल खानलाई आफ्नो चलाखीले कानूनको सहारा लिनु र न्यायाधीशको आँखामा छारो हालेर आफ्नो पक्षमा निर्णय गराउनु, तर न्यायाधीशको फैसलाले सत्यलाई असत्य पार्न सक्दैन।
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले भन्नुभएको छ– “म एउटा मानिस हुँ, तिमीहरू आफ्नो झगडा लिएर आउँछौ । कोही एकदम चतुर हुन्छ, यदि मैले उसको कुरा सुनेर गलत निर्णय गरेँ भने उसको लागि त्यो धन-सम्पत्ति कहिल्यै वैध हुँदैन, किनकि मैले उसको लागि आगोको टुक्रा निर्णय गरेको छु ।” (बुखारी : ६७४८, मुस्लिम : १७१३)
4
घूस लिनु-दिनु– व्यक्तिगत स्वार्थ वा आफ्नो पक्षमा गलत निर्णय गराउनको लागि अनुचित रूपमा दिइने धन वा रकमलाई घूस भनिन्छ । यो सबैभन्दा घृणित कार्य र महापाप हो। रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले घूस लिने-दिने दुवै पक्षहरूलाई धिक्कार्नु भएको छ । (तिर्मिजी : १३३७)
जुनसुकै समुदायमा घूसखोरी बढ्छ, त्यसको मुलुकी व्यवस्था छियाँ-छियाँ हुन्छ तथा त्यस समुदायको विकास, समृद्धि र उन्नति कहिल्यै पनि सम्भव हुँदैन।
रसूल (सल्लल्लाहु अलैहि व सल्लम) ले घूस लिने र घूस दिने दुवै पक्षहरूलाई धिक्कार्नु भएको छ ।
इस्लाम पूर्व कसैको माल हडपेको छ भने उसले के गर्नुपर्छ ?
यदि कसैले इस्लाम ल्याउनु पूर्व कसैको माल हडपेको छ र हकदार व्यक्तिलाई चिन्दछ र फिर्ता गर्दा जीउज्यानको खतरा छैन भने त्यो माल फिर्ता गर्नुपर्छ ।
किनभने इस्लामले अन्यायलाई हरेक अवस्थामा अवैध गरेको छ र नासोलाई उसको मालिकसम्म पुर्याउने आदेश दिएको छ । त्यसैले त्यसलाई फर्काउनु अनिवार्य छ । अल्लाहले भन्नुभएको छ- “अल्लाहले तिमीहरूलाई ‘अमानत' (नासोहरू) तिनका हकदारलाई सुम्पिने आदेश दिनुभएको छ ।” (कुरआन : ४/५८)
यदि हकदारको ठेगाना थाहा छैन भने त्यसलाई कुनै समाज कल्याण कोषमा खर्च गर्नुपर्छ ।
